اوقات فراغت

كاركردهاي اوقات فراغت رفع خستگي

يكي از كاكردهاي اساسي اوقات فراغت رفع خستگي و تامين استراحت فرد است. انسانها به همه به استراحت و رفع خستگي نياز دارند. كار مداوم بدون زماني براي رفع خستگي موجب پائين آمدن بازده عمل و و خم خوردن سلامت رواني فرد مي‌شود اما هدف از اين اوقات بطالت نيست بلكه زماني است كه فرد به تمدد اعصاب مي‌پردازد و حاصل آن افزايش بازده است.

كاركردهاي اوقات فراغت ، نياز به تفريح

پس از انجام كار در طي ايامي ، آدمي نياز دارد تا اوقاتي را صرف تفريح كند. نقل مي‌كنند كه علي عليه‌السلام در روزهاي جمعه به بيرون از شهر مدينه و به قصد تفريح مي‌رفتند. تفريح جنبه‌هاي مختلفي براي افراد مي‌تواند داشته باشد. در اسلام به تفريحات سالم متعددي اشاره شده است كه مي‌توانند نقش موثري در روح و روان فرد داشته باشند پيامبر اكرم با اشاره كردن به عنوان يك تفريح سالم مي‌فرمايند: مسافرت كنيد تا سلامت بمانيد.

كاركردهاي اوقات فراغت، شكوفايي استعدادها

استعدادهاي انسان اگر در زمينه و شرائط مساعدي قرار گيرد به فعل تبديل مي‌شوند. از اين جهت شناسائي اين زمينه‌ها در زندگي فرد بسيار مهم است. اوقات فراغت يكي از اين موقعيتهاي بسيار مناسب است كه فرد مي‌تواند با استفاده از آن به شناسائي و تقويت استعدادهاي خود بپردازد. مثلا كمي كه در اين اوقات به نقاشي و يا ديگر كارهايي مي‌پردازد كه استعداد دارد.

كاركردهاي اوقات فراغت ، رشد اجتماعي فرد

اوقات فرد علاوه بر تاثيرات فردي كه در شخصيت فرد دارد به رشد اجتماعي او نيز كمك مي‌كند. شركت فرد شبكه‌هاي اجتماعي موجب بهبود روابط اجتماعي فرد شده و پيشرفت از لحاظ اجتماعي كمك مي‌كند. بسياري از پيشرفتهاي فرد با پيشرفت اجتماعي فرد پيوند تنگاتنگ دارد اگر فرد داراي بهترين و ارزنده ترين استعداد باشد تا زمانيكه به ارائه آنها در سطح اجتماعي توانايي نداشته باشد، چندان موفق نخواهد بود.

رهنمودهاي عملي براي استفاده اوقات فراغت

اوقات فراغت معناي اصلي آن اشاره به اختيار و آزادي عمل فرد دارد. بنابراين پر كردن آن و حال و هواي كاري به آن دادن از كاركردهاي آن مي‌كاهد. بنابراين بهتر است فرد در اين اوقات با خيالي آسوده و آزادي عمل كامل فعاليت مورد نظر را فقط به خاطر خود و دلخواه و حتي بدون توجه به نتايج مادي و غيره انجام دهد. بنابراين در مورد پر كردن اوقات فراغت كودكان نيز بايد از تحميل فعاليت دلخواه و مورد علاقه خود به كودكان و نوجوانان پرهيز كنيم. از سرگرميها و فعاليتهاي متنوع استفاده شود و البته نه به صورت فشرده تا موجب خستگي و دلزدگي فرد نشود. حتي الامكان در اين اوقات بسته به علائق و تمايلات فرد از كارهاي هنري نيز گنجانده شود. هرچند برخي افراد عمدتا اوقات فراغت را با كارهاي هنري پر مي‌كنند اما اين مساله بستگي زيادي به علاقه و استعداد فرد دارد و چون هدف فراز برنامه ريزي براي اوقات فراغت اجبار نيست بهتر است با علاقه و استعدادهاي فرد مطابقت داشته باشد. برخي از افراد اوقات فراغت خود را با انواع فعاليتهاي رايانه‌اي مي‌گذراند كه در راس اين فعاليتها بازيهاي كامپيوتري ، Chat و غيره قرار دارد. اما آنچه توصيه مي‌شود اينكه نبايد ساعات طولاني از دقت افراد و بويژه كودكان و نوجوانان صرف بازي با كامپيوتر شود زيرا عوارض زيادي در پي خواهد داشت كه مي‌توان به عوارض جسماني ، رواني و اجتماعي و فرهنگي تقسيم كرد.

بروز چاقي يكي از عوارض جسماني است و پرخاشگري نمونه‌اي از عوارض رواني اگر قرار است اوقات فراغت فرد با استفاده از كامپيوتر طي شود لازم است با برنامه ريزي و انتخاب فعاليتهاي مطلوب انجام گيرد. صله رحم و ديد و بازديد در اسلام به عنوان يكي از فعاليتهاي اوقات فراغت معرفي مي‌شود كه هم آثار مطلوب فردي و هم اجتماعي دارد. در انتخاب فعاليتهاي اوقات فراغت از ديگران تقليد نكنيد. افراد از لحاظ ميزان لذتي كه از فعاليتها مي‌برند، متفاوتند. اجازه ندهيد فعاليتهاي شما در اوقات فراغت به صورت عادت بيايدكه از فلسفه اساسي برنامه ريزي اوقات فراغت ساقط است.

سخن آخر

اوقات فراغت به معناي بيكاري نيست. چون در اوقات بيكاري فرد كاري براي انجام دادن ندارد ولي در اوقات فراغت كارهاي متعددي مي‌تواند داشته باشد كه تفاوت آن با اوقات ديگركه در آنها نيز به انجام كار و فعاليت مشغول است در هدف اين كارها و فعاليتهاست. هدف از فعاليتهاي اوقات فراغت كسب آرامش ، لذت وراقي است. فرد كاري را نه از روي اجبار و نه بخاطر منافع مادي انجام مي‌دهد. اين لحظات به خود اختصاص دارد و تنها با هدف مرتبط با شخص وي و آرزوها و خواستهاي او انجام مي‌شود.